prothese doelmatig
doelmatig en functioneel prothesegebruik
Maak een doelmatig gebruik van je prothese/orthese om prettig te kunnen functioneren is voor Hans van Mourik een aanleiding om binnen zijn werkzaamheden als fysiotherapeut/ prothese- en orthese consultant veel nazorg te geven aan deze cliënten categorie.
De prothese wordt gemaakt door een orthopedisch instrumentmaker. Als het type prothese gekozen is, wordt begonnen met het aanmeten van de koker. Tegenwoordig kan men op verschillende manieren de koker vervaardigen. Daarna komt het opbouwen van de prothese. Goed passen is nummer 1, een doelmatig gebruik is nummer 2 en goed leren lopen komt op de derde plaats. Vaak is het een kwestie van tijd, maar al te vaak hoor je dan van de instrumentmaker; "nou ga maar eens staan en probeer maar te lopen". Jammer, want als de verwachtingen hoog gespannen zijn, is de teleurstelling des te groter. Ik heb bij de Stichting Landelijke Werkgroep Beenprothesegebruikers (nu Landelijke Vereniging van Geamputeerden) over de afgelopen jaren, naast mijn functie als fulltime fysiotherapeut en beenprothesegebruiker veel ervaring opgedaan. Van veel beenprothese- en orthesegebruikers heb ik klachten verzameld, maar ook adviserende opmerkingen vastgelegd. Ik heb met technici gesproken, met veel instrumentmakers en collega fysiotherapeuten overleg gehad en bedrijven houden mij op de hoogte van de laatste ontwikkelingen. Ook mensen uit de (top)sportwereld waren gesprekspartners.
In tegenstelling tot de technische kant van de prothese is de gebruikerskant vaak onderbelicht, maar ook de cosmetische kant (het oog wil ook wat). Want wat doe je nu als het technisch allemaal perfect moet zijn en je nog niet doelmatig gebruik kunt maken van het hulpmiddel? In oktober 1997 ben ik in onze nieuwe praktijk met de kennis en ervaring de ideeën gaan uitwerken om in navolging van de Sport Medisch Adviescentra waar men werkt met sportconsultant (adviseur) mede te gaan werken als prothese/orthese consultant. Voor een opleiding heb ik een onderwijsprogramma ontwikkeld om fysiotherapeuten op te leiden in deze specialisatie. Onderwerpen als; ·
- Wat is het meest adequate hulpmiddel.
- Welk type prothese/orthese is voor een persoon het meest geschikt? Men heeft ervaring met een bepaald type kniegewricht, maar zou een ander type misschien beter functioneren.
- Hoe ga je dan met de zorgverzekeraar om en met name de adviseurs?
- Hoe kun je om gaan met alledaagse situaties zoals aankleden, fietsen en sporten?
- Wat doe je nu met problemen zoals huidirritaties, fantoomgevoel of -pijn.
- Hoe ga je om met het proces van aanvaarding, hoe vertel ik het mijn vrienden. Kun je het verwerken.
Bij technische ontwikkelingen is het vaak niet de vraag wat laat je doen bij de teleurgestelde cliënt. Het beeld van de oude situatie. Voorbeeld: de verzekeraar/ revalidatie arts draagt dezelfde leverancier op om nogmaals iets uit te proberen bij deze cliënt. Men blijft dan veel in hetzelfde kringetje ronddraaien. Veel interessanter wordt de vraag, bij wie kan deze cliënt met welke voorziening doelmatiger geholpen worden. Een heldere, onafhankelijke kijk op de situatie is dan nodig. Het komt nogal eens voor dat prothesen doelloos in de kast staan. Sommige gebruikers hebben ook het beeld, dat wanneer de onderdelen maar verder ontwikkeld zijn (soms duurder), zij ook beter zullen functioneren. Het is ook een onjuiste gedachte om juist voor jonge mensen wel een duurdere voorziening te verschaffen en een oudere niet. Als het hulpmiddel goed gebruikt kan worden is zeker een ouder persoon zeer gebaat bij een misschien wat duurdere uitvoering, omdat de zelfstandigheid ermee wordt gewaarborgd, immers het doel heiligt de middelen.
Op sociaal emotioneel vlak is het vaak belangrijk om mensen te laten zien dat een prothese/orthese ondergeschikt is aan het doel wat men wil bereiken. Vaak zie ik (vooral jonge) mensen, die hun maatschappelijke functie niet naar behoren uitvoeren, omdat het hulpmiddel hen in de steek laat, huidproblemen geeft of de gebruiker niet beschikt over een doelmatig gebruik van de prothese.
Mensen kunnen zelfstandig advies of een second opinion aanvragen. Leden van de bij de LVvG aangesloten verenigingen krijgen het eerste consult kosteloos. Daarnaast worden in de praktijk loopschool en functietrainingen gegeven en houden we themadagen in klein verband. In kleine groepen (4-5 personen), krijgen leeftijdsgenoten een dagprogramma aangeboden. Informatie: Hans van Mourik, Poterne 2, 4207 ER Gorinchem. email: